Archiwum miesiąca: wrzesień 2015

Zadania służby BHP - co to jest?

Służba BHP – jakie ma cele?

Służba BHP to specyficzny „organ” firmy, którego zadaniem jest szeroko rozumiane nadzorowanie wszystkich tych aspektów działalności, które dotyczą bezpieczeństwa i higieny pracy. W praktyce zakres obowiązków, choć ustawowo tożsamy w każdej sytuacji, zależy od specyfiki firmy i jej etapu rozwojowego.

Szczegółowe zadania służby BHP

Służba BHP wykonuje między innymi zadania polegające na:

  • bieżącej kontroli stanowisk pracy pod kątem zgodności z normami, wymogami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy;
  • informowaniu właściwych osób i organów firmy o stwierdzonych nieprawidłowościach;
  • współpracy z pracodawcą w zakresie usuwania stwierdzonych zagrożeń dla bezpieczeństwa;
  • opiniowaniu instrukcji bezpieczeństwa sporządzanych zgodnie z odnośnymi przepisami (typowe instrukcje tworzone w większości firm dotyczą między innymi: stosowanych rozwiązań technologicznych, postępowania w razie stwierdzenia zagrożenia, obsługi maszyn i urządzeń, postępowania z materiałami szkodliwymi lub niebezpiecznymi, udzielania pomocy przedmedycznej);
  • udziale w dokonywaniu oceny zagrożeń dla bezpieczeństwa i higieny pracy dla nowo tworzonych stanowisk, stanowisk reorganizowanych i przenoszonych;
  • konsultacjach i wsparciu pracodawcy w zakresie szkoleń i adaptacji pracowników do zasad BHP obowiązujących w firmie;
  • prowadzeniu doradztwa i konsultowania zasad BHP z pracownikami, jednostkami organizacyjnymi i niezależnymi podmiotami działającymi w obrębie organizacji (np. związkami zawodowymi);
  • sporządzaniu analiz i planów dotyczących BHP w firmie;
  • optymalizacji nowych procesów technologicznych wdrażanych w zakładach usługowych i produkcyjnych;

Najważniejszy z najważniejszych

Podstawowym zadaniem służby BHP jest bez wątpienia kontrola bieżąca. Pozostałe funkcje mają charakter okresowy lub epizodyczny – są oczywiście ważne, ale ich realizacja jest uzależniona przede wszystkim od etapu rozwojowego firmy, natomiast bieżąca kontrola BHP jest obszarem zainteresowań służby BHP przez cały czas.

Taka kontrola może przyjmować różne formy: od okresowego sprawdzania określonych parametrów na stanowiskach pracy, przez monitoring sytuacji, aż po interwencje kryzysowe, kiedy warunki BHP zmieniają się w związku z różnymi niezależnymi czynnikami.

To bieżąca analiza zagrożeń w miejscu pracy stanowi podstawę do budowy instrukcji bezpieczeństwa, zarysów procesów technologicznych itd. Zmiany w zasadach BHP wynikają zawsze ze zmian o charakterze organizacyjnym i wynikają ze stanu poprzedniego – służba BHP jest odpowiedzialna za znajomość stanu zabezpieczeń przed zagrożeniami wszystkich typów w dowolnym momencie historii firmy. Dysponując tymi informacjami, służba BHP sugeruje rozwiązania zwiększające komfort i bezpieczeństwo pracy w zakładzie lub na poszczególnych stanowiskach i tylko dzięki danym bieżącym może skutecznie brać udział w badaniu przyczyn wypadków albo zdarzeń ryzykownych w organizacji.

Podsumowanie

Choć zadanie służby BHP można z powodzeniem opisać w jednym, niezbyt długim zdaniu, w praktyce jest to zespół złożonych działań, których realizacja przyczynia się do maksymalizacji komfortu i bezpieczeństwa oraz higieny pracy w dowolnym horyzoncie czasowym, zarówno w kontekście poszczególnych stanowisk, jak i w kontekście sytuacji całej organizacji. Zadanie służby bezpieczeństwa – to podstawowe – jest realizowane na różne sposoby, często każdego dnia, choć zwykle nie jest to szczególnie widoczne. Wagę tych zadań docenia się jednak szczególnie wtedy, kiedy widać postęp w warunkach higieny pracy wraz z rozwojem firmy i wydłużeniem się czasu jej obecności na rynku.

Badania lekarskie - zmiany po 1 kwietnia 2015

Badania lekarskie dla pracowników po 1 kwietnia

Badania lekarskie dla pracowników od dłuższego czasu były dyskutowane: ich zakres, forma oraz katalog osób, które były objęte wyłączeniami, nie były właściwie dopracowane i dostosowane do wymogów rynku pracy. Obecnie część ograniczeń ustawowych została zmieniona.

Nowe wyłączenia po 1 kwietnia

Od 1 kwietnia zmienił się katalog wyłączeń. Do tej pory zasada była jasna: przy zmianie pracodawcy konieczne było przeprowadzenie ponownych badań lekarskich, niezależnie od ważności poprzedniego orzeczenia o zdolności do pracy. Konieczność powtórzenia badań dotyczyła również osób, które nie pozostawały w stosunku pracy przez co najmniej 30 dni. W nowej formie utrzymano ograniczenia czasowe, co oznacza, że bez względu na pracodawcę, po 30 dniach od zerwania lub zakończenia poprzedniego stosunku pracy, konieczne będzie powtórne wykonanie badań lekarskich.

Nowością w Kodeksie Pracy jest jednak wyłączenie z obowiązku przeprowadzania badań wstępnych w przypadku zmiany pracodawcy. Zmiana ta jednak ma ograniczony zakres:

  • stanowisko w nowej firmie musi być identyczne lub zbliżone do dotychczas zajmowanego przez pracownika w macierzystej organizacji;
  • badania lekarskie zachowują ważność do czasu określonego przez lekarza albo w terminie przewidzianym ustawą, jeśli termin ten nie był przez lekarza skrócony;
  • lista narażeń na nowym stanowisku musi być taka sama jak w poprzednim miejscu pracy;
  • wyłączenie nie obejmuje osób wykonujących prace uznane za niebezpieczne.

Bez zmian – terminarz badań

Podstawowe terminy badań są określone ustawą i w nowelizacji nie wprowadzono żadnych zmian, co oznacza, że:

  • co 5 lat badaniom podlegają osoby pracujące na stanowiskach biurowych bez komputerów;
  • co 4 lata badaniom podlegają osoby pracujące na stanowiskach biurowych i przy komputerach;
  • co 3 lata badaniom podlegają pracownicy wykonujący swoje obowiązki w miejscu o podwyższonej temperaturze;
  • co 2 lata badaniom podlegają pracownicy wykonujący swoje obowiązki w miejscu o podwyższonej temperaturze, starsi niż 45 lat, a także osoby pracujące na stanowisku wiążącym się z narażeniem na oddziaływanie szkodliwych pyłów lub par;
  • w terminach krótszych niż wyżej wymienione, jeśli lekarz z uzasadnionych medycznie przyczyn skróci interwał badań w stosunku do maksymalnego okresu ważności orzeczenia przewidzianego ustawą.

Po co zmiany?

W porównaniu z całokształtem przepisów regulujących badania lekarskie pracowników, wprowadzone zmiany wydają się wręcz kosmetyczne, jednak w praktyce mają one duże znaczenie. Ponieważ mobilność pracowników rośnie, zwiększa się też gotowość do podjęcia pracy na rzecz innych pracodawców, konieczność częstego wykonywania badań lekarskich staje się relatywnie bardziej uciążliwa. Przy zwiększonej rotacji pracowników jest to problematyczne także dla pracodawców, których ustawa zobowiązuje do pokrycia kosztów badań lekarskich dla pracowników.

Zmiana, nawet pozornie niewielka, w takim zakresie, w jakim zmodyfikowano Kodeks Pracy, ma na celu przede wszystkim ułatwienie formalności związanych ze zmianą miejsca zatrudnienia – wymogiem nadal jest utrzymanie identycznych warunków pracy, co oznacza, że poziom bezpieczeństwa i komfortu pracowników nie powinien ulec zmniejszeniu. To ułatwienie jest w istocie tylko realizacją podstawowych postulatów logicznego uproszczenia prawa pracy. Oczywiście jedna nowelizacja nie jest wystarczająca do tego, aby Kodeks pracy uznać za najlepszy z możliwych, jednak jest to krok w dobrym kierunku, zarówno z punktu widzenia pracodawców, jak i pracowników.