Archiwum miesiąca: styczeń 2017

Miniatura - ikona ocena ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego – informacje wstępne

Ocena ryzyka zawodowego to pierwszy z procesów prowadzących do zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa. Choć wydaje się, że większość potrzebnych informacji można już znaleźć w gotowej postaci w Internecie, nie jest to prawdą i ocenę ryzyka należy przeprowadzić w każdym zakładzie i dla każdego stanowiska oddzielnie, aby mieć pewność, że uwzględnione zostały cechy specyficzne dla danej organizacji.

Norma PN-N-18002 dokładnie precyzuje, czym jest ryzyko zawodowe, przy czym najistotniejszą informacją jest z pewnością fakt, że ryzyko zawodowe powiązane jest z możliwością wystąpienia negatywnych skutków zdrowotnych. Oznacza to, że ocena ryzyka zawodowego ma zapewnić pracownikom, że w czasie pracy nie ucierpi ich zdrowie.

Ocenę ryzyka zawodowego można przedstawić jako analizę bieżącego stanu zabezpieczeń. Ocenie podlega środowisko pracy, definiowane są czynniki szkodliwe, przedsiębrane środki ostrożności i stopień, w jakim dzięki nim można ograniczyć ryzyko konkretnego zdarzenia. Ocena ryzyka zawodowego musi także uwzględniać specyficzne warunki pracy, dzięki czemu możliwe jest również wychwycenie niespecyficznych dla danego zawodu zagrożeń. Przykładem może być ocena ryzyka zawodowego sprzedawcy – co do zasady nie ma zwykle ryzyka poparzenia chemicznego na tym stanowisku, ale w przypadku sprzedawców w sklepie z chemią gospodarstwa domowego należy takie zagrożenie uwzględnić i opisać środki zaradcze.

Cel przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego można jednak rozumieć również nieco inaczej. Wprawdzie naczelnym imperatywem jest obniżenie ryzyka dla zdrowia i życia pracowników tak bardzo, jak to tylko możliwe, ale można na to spojrzeć również z perspektywy ekonomii – każdy wypadek obniża efektywność pracy, zmniejsza wydajność i ogranicza rentowność przedsiębiorstwa, nawet jeśli nie bierze się pod uwagę potencjalnych konsekwencji cywilnoprawnych zdarzenia.

Tabela: stopniowanie ryzyka

Tabelaryczna ocena ryzyka zawodowego

Źródło: pip.gov.pl

Ocena ryzyka zawodowego jest analizą wymuszoną odpowiednimi przepisami. Do przeprowadzenia takowej zobligowany jest każdy pracodawca, ale – co ważne – przepisy nie precyzują w sposób jasny i pełny, w jaki sposób ocenę taką się przeprowadza. Stąd też dziś dominują dwa trendy – byle jaka analiza, która nic nie daje, przeprowadzana przed przedsiębiorców, dla których liczą się tylko krótkoterminowe zyski, albo rzetelna ocena przeprowadzana przez zewnętrznych ekspertów, która ma naprawdę pomóc w zapewnieniu najwyższego standardu bezpieczeństwa, a przy okazji przyczynić się również do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa w dłuższej perspektywie czasowej. To drugie podejście ma też tę zaletę, że bezpieczeństwo pracy jest regulowane różnymi aktami normatywnymi, więc zaangażowanie do jego oceny kogoś, kto potrafi wychwycić biurokratyczne niuanse, ma duże znaczenie dla prawnej sytuacji firmy. Warto też zauważyć, że dobrze przygotowana ocena ryzyk zawodowych dla poszczególnych stanowisk zdecydowanie ułatwia przygotowanie dokumentów szczegółowych, w tym instrukcji BHP i polityki bezpieczeństwa, jeśli taka w firmie obowiązuje. Z kiepską oceną ryzyka nie da się uzyskać równie dobrych efektów.