Zakres czynności, jakie wykonuje się przy różnego rodzaju zagrożeniach zdrowia i życia z oczywistych względów nie jest stały, są jednak pewne elementy powtarzające się w każdej instrukcji i każdym przypadku. Mają one na celu zapewnienie podstawowego poziomu bezpieczeństwa i zagwarantowanie udzielenia pomocy wszystkim poszkodowanym.
Od czego zacząć?
Zgodnie z podstawową zasadą ratownictwa przedmedycznego, pierwszym krokiem jest zawsze zadbanie o to, aby ratujący nie stał się ratowanym. Nie należy przystępować do czynności ratunkowych, jeśli mogłoby to sprowadzić zagrożenia zdrowia lub życia. W zależności od warunków zabezpieczenie miejsca wypadku i zagwarantowanie bezpiecznej pracy ratownikom może wymagać podjęcia różnych kroków, a w przypadku pomocy przedmedycznej może to być na przykład zakręcenie zaworów wodnych lub gazowych, odcięcie zasilania, usunięcie przewróconych lub niestabilnych przedmiotów itd.
Zrozumienie sytuacji.
Drugi ważny krok to analiza sytuacji. Nie można wezwać pomocy, jeśli nie wiadomo nawet ogólnie, jakie wsparcie będzie potrzebne. Przed wezwaniem pomocy należy więc spróbować oszacować straty, ocenić ilość poszkodowanych, ich stan, a także stan otoczenia, bo będzie to pomocne profesjonalnej ekipie ratunkowej. Warto także w miarę możliwości ustalić przyczynę wypadku, ponieważ to pozwala lepiej zaplanować akcję ratunkową.
Wezwanie pomocy.
Wszystko do tego punktu włącznie ma obowiązek wykonać każdy, a w przeciwnym razie zostanie to uznane za nieudzielenie pomocy. Nawet jeśli samodzielnie z różnych przyczyn nie jest się w stanie udzielić pomocy poszkodowanemu, można wezwać pomoc. W przypadku wypadków przy pracy konieczne jest poinformowanie przełożonych (zgodnie z zapisami w uwagach końcowych do instrukcji BHP), a w razie konieczności również zaalarmowanie innych pracowników, jeśli istnieje ryzyko, że zagrożenie się rozprzestrzeni. Wezwanie pomocy wymaga podania w miarę możliwości jak najdokładniejszych danych przyczyn i skutków wypadku, a także opisu stanowiska, jeśli doszło do jego uszkodzenia i w związku z tym może pojawić się konieczność wezwania specjalistycznej ekipy ratunkowej.
Samodzielne rozpoczęcie akcji.
W większości przypadków istnieją pewne czynności, które można wykonać samodzielnie przed przybyciem zespołu ratowników. Można na przykład ocenić urazy poszkodowanego albo stan jego świadomości. Nade wszystko jednak – i to też jest forma pomocy przedmedycznej – należy utrzymywać kontakt z poszkodowanymi, rozmawiać z nimi, jeśli jest to możliwe, biorąc pod uwagę ich stan, zapobiegać dalszemu pogłębianiu się urazów. Co ważne – te czynności w dużej mierze można prowadzić, nie mając żadnych środków ochrony osobistej, nawet rękawiczek. Dzięki takiemu wsparciu poszkodowany zwykle staje się spokojniejszy, a przybyła ekipa ratownicza jest w stanie uzyskać więcej informacji o stanie poszkodowanego.
Jeśli powodem urazu był wypadek w pracy.
Po usunięciu zagrożenia należy zapoznać się ponownie z instrukcją BHP, skonsultować zdarzenie z przełożonym, aby upewnić się, że możliwa będzie bezpieczna praca na danym stanowisku. Oczywiście do momentu oceny miejsca zdarzenia przez zespół powypadkowy, lub inspektora pracy / prokuratora (po wypadkach zbiorowych, śmiertelnych i ciężkich) nie należy wprowadzać żadnych zmian, w tym podejmować na nowo pracy.