Wśród polskich pracodawców nie ma na ogół problemu z wydawaniem środków ochronnych, czy z właściwym ustaleniem norm przydziału środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego.

Jednak pracownicy nie zawsze korzystają z ochron indywidualnych.

Dlaczego?

Odpowiedź na to pytanie jest dość prosta, ale by jej udzielić, posłużę się przykładem.

Wyobraźmy sobie pracownika budowlanego, któremu pracodawca nakazał mieszanie betonu w betoniarce.

W skład czynności tego pracownika wchodzi:

• Dostarczanie wody do betoniarki
• Napełnianie bębna betoniarki cementem (i ewentualnie dodatkami i domieszkami do betonu)
• Uzupełnianie kruszywa w betoniarce

Analiza czynników niebezpiecznych i uciążliwych

Przy założeniu, że betoniarka spełnia zasadnicze wymagania dla maszyn

• Pył cementu – zawierający krystaliczną krzemionkę (zapełnianie mieszalnika cementem)
• Znaczne obciążenie pracą (na wszystkich etapach pracy)
• Kontakt z czynnikami chemicznymi – pył cementu plus ewentualne dodatki i domieszki (tzw. „plucie” z betoniarki, chlapanie upłynniaczy i innych dodatków do betonu)

Wymagane środki ochrony indywidualnej

• Maseczka przeciwpyłowa – chroniąca przed pyłem z krzemionką
• Rękawice robocze chemoodporne
• Okulary – chlapanie roztworami substancji i samymi substancjami (zależnie od składu mieszanki betonowej)

Warunki pracy

Praca w budownictwie największe natężenie notuje w sezonie wiosenno – letnio – jesiennym, kiedy mogą wystąpić wysokie temperatury. Zatem sama praca fizyczna, w tym ciężka i średniociężka, w takich warunkach jest już uciążliwa.

Dlaczego przykładowy pracownik nie będzie używał wymienionych środków ochrony indywidualnej?

Biorąc pod uwagę powyższe warunki, praca we wszystkich wymienionych środkach ochronnych (rękawice, okulary, maseczka przeciwpyłowa, plus na budowie obowiązkowo kask i buty ochronne z podeszwą antyprzebiciową i wzmocnionym nosem) przez 8 godzin musi być dla pracownika wyjątkowo wymagająca.

Nic dziwnego, że szuka on wszelkich dostępnych metod na zmniejszenie uciążliwości.

Zadania kierowników

Trzeba pamiętać, że przy wystąpieniu jakichkolwiek czynników szkodliwych, bądź uciążliwych należy w pierwszej kolejności spróbować zmniejszyć ich wpływ na pracę przez zmianę organizacji, bądź zastosowanie ochron zbiorowych.

Ochrony indywidualne powinny zawsze być

ostatnim etapem zabezpieczania pracownika

jeśli wcześniejsze zabezpieczenia nie są możliwe do wprowadzenia, bądź niewystarczające.

W powyższym przykładzie co prawda nie można wykluczyć pracy w środkach ochronnych, ale możliwa jest zmiana organizacji pracy, by ta była mniej uciążliwa. Mianowicie dobrym wyborem w tym przypadku byłoby wprowadzenie:

• Rotacji przy mieszaniu betonu – z zamianą na inne, mniej uciążliwe prace
• Dodatkowych przerw w pracy

No i wedle zasady, że

przykład idzie z góry

sami kierownicy i pracodawcy swoją postawą powinni zachęcać do stosowania środków ochronnych.