Instrukcje BHP - uwarunkowania

Instrukcje BHP – jak, kiedy, jakie elementy zawierają?

Instrukcje BHP – źródło dokumentu

Kodeks Pracy wymaga, aby pracodawcy organizowali w swoich zakładach pracę w sposób bezpieczny i higieniczny, a także informowali pracowników o sposobach pracy, występujących zagrożeniach itp.

Co do obowiązków informacyjnych, w tematyce bezpiecznej pracy są ku temu dedykowane 3 działania:

  • Szkolenia BHP, w zakres których wchodzą kwestie prawne ogólne i wewnątrzzakładowe, kwestie prawidłowego organizowania stanowisk pracy, postępowania na wypadek pożaru, wypadku i awarii, a także informacje o wypadkach, które wcześniej wystąpiły w zakładzie.
  • Ocena ryzyka zawodowego: z niej pracownik ma się dowiedzieć przede wszystkim, co mu grozi na stanowisku pracy i w jaki sposób się zabezpieczyć przed każdym typem zagrożeń.
  • Instrukcje BHP – w których pracodawca informuje o czynnościach na stanowisku pracy dozwolonych, zabronionych, a także o niektórych innych kwestiach (o nich poniżej).

Instrukcje BHP – czego dotyczą?

Instrukcje BHP sporządzane są dla:

  • stanowisk pracy – np. Instrukcja BHP na stanowisku pracy z komputerem
  • poszczególnych procesów pracy – np. Instrukcja BHP przy stawianiu rusztowań
  • poszczególnych maszyn – np. Instrukcja BHP przy obsłudze pilarki tarczowej formatowej

Ważne jest, że to pracodawca ustala (np. w porozumieniu ze służbą BHP), czy na danym stanowisku pracy wystarczająca jest instrukcja BHP – jedna dla całego stanowiska i wszystkich procesów i maszyn, czy może niektóre procesy pracy, lub maszyny wymagają odrębnych, bardziej szczegółowych instrukcji BHP.

Instrukcje BHP – kiedy są sporządzane?

Nowe stanowisko pracy / nowa maszyna / nowy proces pracy:

W myśl przepisów, pracodawca ma miesiąc czasu na zidentyfikowanie zagrożeń na nowo powstałych stanowiskach pracy (oraz na ew. przeprowadzenie badań środowiska pracy), oraz uregulowanie kwestii związanych z obowiązkami informacyjnymi, w tym z instrukcjami BHP.

Zmiany na stanowiskach pracy:

Jeśli na stanowisku pracy nastąpiła ISTOTNA ZMIANA, mająca wpływ na bezpieczeństwo pracowników, wtedy konieczne jest ponowienie instrukcji BHP (a także oceny ryzyka, ew. innych dokumentów powiązanych). Tak samo, zasada istotnej zmiany decyduje o konieczności zmienienia instrukcji BHP dla procesu pracy, bądź maszyny.

Przykłady:

  1. Na stanowisku pracy z komputerem, w pomieszczeniu, w którym odbywa się praca, pracodawca zorganizował remont, w jego trakcie zmieniono kolor ścian z beżowego na błękitny. Taka zmiana nie ma wpływu na bezpieczeństwo pracowników i o ile była jedyną zmianą na stanowisku, nie potrzeba zmieniać instrukcji BHP.
  2. Firma wypożyczająca i stawiająca rusztowania zakupiła podnośnik koszowy, by ułatwić pracownikom stawianie rusztowań. Zmienia się organizacja pracy, zmieniają się uprawnienia, jakimi chociaż część załogi powinna się legitymować – zmiany są ISTOTNE. Zatem trzeba instrukcję BHP uaktualnić.
  3. Pracodawca zmienił konstrukcję maszyny – frezarki numerycznej. Zmiana polegała na usunięciu osłon stałych części roboczej, oraz zastąpieniu ich fotokurtyną. Urządzenie nadal jest bezpieczne, ale zmienia się zakres czynności sprawdzających sprawność zabezpieczeń przed pracą – zmiana jest ISTOTNA, a aktualizacja instrukcji BHP jest wymagana.

Instrukcje BHP – jak zapoznawać pracowników?

  • Nowych pracowników zapoznaje się z instrukcjami BHP przynależnymi do ich stanowisk w czasie instruktażu stanowiskowego, to samo dotyczy pracowników przenoszonych na inne stanowiska.
  • Podczas zmian instrukcji BHP – konieczne jest przeprowadzenie ponownego instruktażu stanowiskowego. Konieczność ponowienia instrukcji BHP podpowiada, ze na stanowisku nastąpiły na tyle istotne zmiany, że i tak szkolenie stanowiskowe jest wymagane.
  • W trakcie pracy: powinna obowiązywać zasada stałej dostępności, a zatem instrukcja BHP może być wywieszona na tablicy ogłoszeń, może być umieszczona w szafce serwisowej dla danej maszyny. Może to być kopia.

Instrukcje BHP – jakie elementy składowe?

Wymagania co do treści instrukcji BHP określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 z późn. zm.).

W skrócie, w instrukcji BHP powinny znaleźć się informacje:

  • Ogólne, jak rodzaj kwalifikacji niezbędnych do przystąpienia do pracy na stanowisku / przy procesie pracy / na maszynie, warunki początkowe podjęcia pracy itp.
  • Czynności konieczne przed rozpoczęciem pracy, by praca była bezpieczna i nie rodziła zagrożeń dla pracownika, ani innych osób
  • Czynności niezbędne w trakcie pracy (niezbędne z punktu widzenia zarówno BHP, jak i prawidłowej, niezakłóconej i jak najmniej uciążliwej pracy)
  • Czynności po pracy – np. związane z przekazaniem zmiany, z rejestrowaniem rożnych zdarzeń podczas zmiany roboczej itp.
  • Zasady postępowania podczas wypadku, pożaru, awarii

Dodatkowo, dobrą praktyką jest zawarcie w instrukcji BHP informacji o:

  • Czynnościach zabronionych
  • Uprawnieniach pracowniczych (np. na wypadek wystąpienia zagrożenia – prawo do powstrzymania się od pracy, lub oddalenia z miejsca zagrożenia)
  • Pierwszej pomocy w typowych dla procesu pracy / stanowiska / maszyny wypadkach przy pracy

Sporządzenie instrukcji BHP, zatwierdzenie dokumentu

Przepisy nie regulują, kto ma sporządzić instrukcję BHP, zatem może to być sam pracodawca, może to być przełożony na stanowisku, może także być to służba BHP, lub zespół powstały z różnych pracowników, mających wiedzę o pracy na stanowisku / maszynie / procesie pracy.

Zatwierdza i przekazuje do stosowania instrukcję BHP sam pracodawca, z zastrzeżeniem, że wcześniej taki dokument winien być skonsultowany z przedstawicielem pracowników.

Dodaj komentarz